برای نابودسازی درخت که اندیشور نیست از تیشه
استفاده می‌کنند ، نه از
اندیشه؛
قرآن کریم در بیشتر مواردِ تصریح به فاعل
تزیین، او را شیطان دانسته است؛ مانند (وزَیَّنَ لَهُمُ الشَّیطانُ ما کانوا
یَعمَلون)(1)
و نیز شیطان مهم‌ترین کار خود را «تزیین» معرفی کرده است: (قالَ رَبِّ بِما أغوَیتَنی لأُزَیِّنَنَّ لَهُم فِی الأرض.(2)
شیطان برای فریب هر کسی دام ویژه‌ای گسترده است و چون انسان دارای فکر و اندیشه است در مجاری فکری او تصرّف می‌کند. نحوه تصرّف و اثرگذاری او چنین است که دنیا را تزیین کرده و در چشم پیروان خود زیبا جلوه می‌دهد، چون تزیین امری فکری است؛ بدین وسیله افرادی را همفکر و هم عقیده خویش می‌کند، آن‌گاه اینان جای پای شیطان قدم می‌گذارند و از گامهای خطرناک او پیروی می‌کنند.
برای نابودسازی درخت که اندیشور نیست از تیشه استفاده می‌کنند و نه از اندیشه؛ ولی برای از پا در آوردن موجود متفکّری مانند انسان از اندیشه او بهره می‌گیرند و او را با فریبِ فکری به دام می‌اندازند.
درحقیقت، آن که فریب شیطان را می‌خورد و در محدوده وهم و خیال، باطل را به جای حق می‌پندارد، «حیوان بالفعل» و «انسان بالقوه» است، چون هنوز به پایگاه عقل و فهم نرسیده است و به تعبیر رایج بین اوساط از مردم، «حیوان ناطق» است؛ نه انسانی که قرآن او را خردورز و مرتبط با خدا معرّفی می‌کند.
(1) ـ سوره انعام، آیه 43؛ و نیز آیات سوره انعام، آیه 137؛ سوره انفال، آیه 48؛ سوره نحل، آیه 63؛ سوره نمل، آیه 24.
(2) ـ سوره حجر، آیه 39. [تسنیم، جلد 10 - صفحه 353]
